بیماری پریودنتال (بیماری لثه)

بیماری پریودنتال یا به طور معمول بیماری لثه، یک بیماری التهابی مزمن است که اثرات خود را بر روی لثه‌ها و ساختارهای حمایتی دندان‌ها نشان می‌دهد. این یک مشکل گسترده است که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به عواقب جدی شود. درک علائم، مراحل، عوامل خطر و روش‌های درمان بیماری لثه برای حفظ بهداشت بهینه دهان بسیار حائز اهمیت است.

علائم بیماری لثه

بیماری لثه می‌تواند به چندین روش ظاهر شود، که علائم زیر به طور معمول مشاهده می‌شوند:

لثه‌های قرمز یا بنفش

یکی از علائم اصلی بیماری لثه، تغییر رنگ لثه‌ها است که ممکن است قرمز یا بنفش باشد و نشان دهنده التهاب و عفونت ممکن است.

خونریزی و درد

لثه‌های تحت تأثیر بیماری پریودنتال اغلب به خونریزی تمایل دارند، به خصوص در هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان. به علاوه، افراد ممکن است درد یا حساسیت در لثه‌ها را نیز تجربه کنند. بنابراین اگر دچار خونریزی لثه شده اید، یکی از دلایل ممکن می تواند بیماری پریودنتال باشد.

بوی بد دهان و طعم ناخوشایند

بدبویی دهان پایدار یا هالیتوز، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری پریودنتال باشد. به علاوه، طعم ناخوشایند در دهان ممکن است وجود داشته باشد که نشان دهنده وجود باکتری‌های مضر مربوط به این بیماری است.

درد در هنگام جویدن

هنگامی که بیماری پیشرفت می‌کند، افراد ممکن است در هنگام جویدن دچار ناراحتی یا درد شوند که نشان‌دهنده تخریب سلامت لثه و استخوان است.

تحلیل لثه و لق شدن دندان‌ها

تحلیل لثه که در طی آن، لثه‌ها شروع به جدا شدن از دندان‌ها می‌کنند، ممکن است در مراحل بعدی رخ دهد. اگر به موقع به این موضوع رسیدگی نشود می‌تواند منجر به لق شدن دندان‌ و حتی از دست دادن دندان‌ها شود.

تغییر در تراز دندان‌ها

بیماری لثه می‌تواند منجر به تغییر در نحوه قرارگیری دندان‌ها شود که باعث تغییر در تراز دندان‌ها می‌شود.

مراحل بیماری لثه

بیماری لثه از طریق چندین مرحله پیش می‌رود، هر کدام با درجات مختلف شدت و دامنه‌های مختلف برای سلامتی دهان. این مراحل شامل موارد زیر می‌شوند:

1. ژنژویت (Gingivitis)

ژنژویت نخستین مرحله بیماری لثه است که با التهاب سبک در لثه مشخص می‌شود. در این مرحله، آسیب هنوز با مداخله به موقع و شیوه‌های بهداشت مناسب دهان قابل بازگشت است.

2. پریودنتیت خفیف

هنگامی که بیماری پیشرفت می‌کند، می‌تواند منجر به پریودنتیت خفیف شود که در آن لایه داخلی لثه و استخوان شروع به جدا شدن از دندان‌ها می‌کنند و پاکت‌ها را ایجاد می‌کنند. این مرحله نیاز به مداخله حرفه‌ای دارد تا از تخریب بیشتر جلوگیری شود.

3. پریودنتیت متوسط

پریودنتیت متوسط شامل افزایش تلفات استخوان و عمق پاکِت‌ها می‌شود که اگر به موقع و به شیوه مناسب درمان نشود، ممکن است منجر به تحرک دندان و افزایش خطر از دست دادن دندان شود.

4. پریودنتیت پیشرفته

در مرحله پیشرفته، استخوان حمایتی و الیافی که دندان‌ها را در محل قرار داده‌اند، به طور قابل توجهی آسیب می‌بینند.

عوامل خطر بیماری لثه

چندین عامل خطر می‌تواند در توسعه و پیشرفت بیماری لثه مؤثر باشد، از جمله:

• سیگار کشیدن یا مصرف سایر محصولات تنباکو که می‌تواند به طور قابل توجهی به سلامت لثه آسیب برساند و خطر عفونت را افزایش دهد.
• شیوه‌های نامناسب بهداشت دهان، از جمله مسواک نزدن و استفاده نکردن از نخ دندان که منجر به تجمع پلاک و سنگ دندان می‌شود.
• دیابت نیز می‌تواند باعث افزایش آسیب‌پذیری افراد نسبت به عفونت‌ها شود و فرآیند بهبود را کُند کند.
• بیماری‌های ایمنی مانند لوپوس، اسکلرودرما و بیماری کرون که می‌تواند توانایی بدن را در مقابل جنبه‌های مختلف عفونت را ضعیف کند.
• تغییرات هورمونی، به خصوص در دوره‌های جوانی، بارداری و یائسگی که می‌تواند لثه‌ها را حساس‌تر کرده و در برابر التهاب قرار دهد.
• استرس که می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و راه‌های سخت‌تری را برای مبارزه با عفونت‌ها فراهم کند.
• شیوه ژنتیکی، که افراد با تاریخچه خانوادگی از بیماری لثه، احتمالاً در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.

درمان بیماری لثه

درمان به موقع و مناسب برای کنترل بیماری لثه امری ضروری است. برخی از روش‌های معمول درمان عبارتند از:

تمیز کردن دندان و بهبود بهداشت دهان

تمیز کردن دوره‌ای حرفه‌ای دندان‌ها، همراه با یک روش بهداشت دهان موثر در خانه، می‌تواند به کنترل پیشرفت بیماری لثه کمک کند.

جرم گیری و روت پلنینگ

این روش شامل حذف پلاک و سنگ دندان از سطح دندان‌ها، از جمله ریشه‌ها است.

جراحی لثه

برای موارد پیشرفته‌ی بیماری پریودنتال با پاکت‌های عمیق، ممکن است نیاز به مداخله جراحی جهت کاهش اندازه پاکت و جلوگیری از تخریب بیشتر ساختارهای حمایتی دندان‌ها وجود داشته باشد.

در نتیجه، بیماری لثه یک مشکل شایع سلامت دهان است که در صورت عدم مداخله به موقع می‌تواند به عواقب جدی منجر شود. شناخت علائم، درک مراحل و آگاهی از عوامل خطر می‌تواند در تشخیص زودرس و مداخله مناسب کمک کند و سلامت دهان و به طور کلی بهداشت عمومی را حفظ کند.